صندوق درآمد ثابت (Fixed Income) چیست؟

صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت یکی از مهم‌ترین سازوکارهای سرمایه‌گذاری در بازارهای مالی هستند. این صندوق‌ها شرایط سرمایه‌گذاری را از نظر ریسک و بازده برای سرمایه‌گذاران مختلف به‌ویژه برای افراد مبتدی مساعدتر می‌کنند. درواقع می‌توان گفت که این نوع صندوق‌ها به نوعی یک صندوق سرمایه‌گذاری بدون ریسک هستند. صندوق‌های سرمایه‌گذاری با ایفای نقش واسطه مالی، سرمایه‌گذاری افراد غیرحرفه‌ای را از حالت مستقیم به غیرمستقیم تبدیل کرده و در این رهگذر مزایای متعددی را هم برای بازار سرمایه و هم برای سرمایه‌گذار فراهم می‌کنند.
سازوکار صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت‌
صندوق‌های مذکور از یک‌سو با ارائه راهکار مناسب برای رشد کمی، کیفی و کمک به توسعه پایدار بازار سرمایه و تشویق سرمایه‌گذاری غیرمستقیم، ورود افراد غیرحرفه‌ای را به بازار بدهی تسهیل می‌کنند و از سوی دیگر این امکان را پدید می‌آورند که از طریق تشکیل سبد متنوعی از دارایی‌ها که هر کدام دارای ویژگی‌های خاص خود هستند، ضمن کسب بازدهی مناسب، ریسک سرمایه‌گذاران را نیز کاهش دهند.
ریسک و بازده صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت‌
صندوق‌های سرمایه‌گذاری با درآمد ثابت حداقل بازده مورد انتظار را نصیب سرمایه‌گذاران خود می‌کنند. افرادی که واحدهای این صندوق‌ها را خریداری می‏‌کنند‏، در واقع سرمایه‌گذارانی کم‌ریسک هستند. این افراد انتظار دارند سودی معقول با حداقل ریسک ممکن را به دست آورند. به همین علت مدیران این صندوق‌های سرمایه‌گذاری، منابع مالی حاصل از فروش واحدهای این صندوق‌ها را عمدتاً به خرید اوراق بهادار بدون ریسک یا کم ریسک مثل اوراق مشارکت، اوراق اجاره، اوراق خزانه و… اختصاص می‌‏دهند تا بتوانند سود مورد نظر را برای سرمایه‌گذاران محقق کنند.
انواع صندوق‌های با درآمد ثابت از لحاظ ترکیب دارایی
به‌صورت‌کلی، صندوق‌های با درآمد ثابت از لحاظ ترکیب دارایی به دو دسته «عادی» و «نوع دوم» تقسیم می‌شوند:
۱- صندوق درآمد ثابت عادی: در صندوق‌های درآمد ثابت عادی، حداقل ۸۵ درصد ترکیب دارایی از اوراق بهادار با درآمد ثابت، گواهی سپرده بانکی و سپرده بانکی تشکیل می‌شود. مدیران این صندوق‌ها مجاز هستند تا حداکثر ۱۰ درصد از دارایی صندوق را در صندوق‌های سرمایه‌گذاری و تا سقف ۱۰ درصد را در سهام، حق تقدم سهام و اوراق اختیار معاملات مربوط به سهام سرمایه‌گذاری کنند.
۲- صندوق درآمد ثابت نوع دوم: حداقل ۹۰٪ از ترکیب دارایی صندوق درآمد ثابت نوع دوم، شامل اوراق بهادار با درآمد ثابت، گواهی سپرده بانکی و سپرده بانکی می‌شود. همچنین این صندوق‌ها می‌توانند تا حداکثر ۵ درصد از دارایی خود را در سهام، حق تقدم سهام و اوراق اختیار معامله سرمایه‌گذاری کنند. سقف سرمایه‌گذاری در واحدهای صندوق‌های سرمایه‌گذاری نیز حداکثر ۵ درصد دارایی صندوق درآمد ثابت نوع دوم است.
تقسیم سود در صندوق‌های با درآمد ثابت
با توجه به این‌که مدیران صندوق‌‌های سرمایه‌گذاری با درآمد‌ ثابت‌، اغلب در اوراق مشارکت و اوراق اجاره سرمایه‌گذاری کرده‌اند، درصورتی‌که در امیدنامه این صندوق‌ها، تقسیم سود اوراق اجاره و مشارکت درج شده باشد، می‌توانند در طول سال به‌طور مستمر سودهای نقدی دریافتی را بین واحدهای صندوق تقسیم کنند.
اگر در امیدنامه، تقسیم سودها به سرمایه‌گذاران ذکر نشده باشد، سودهای دریافتی از اوراق مشارکت و اجاره به ارزش دارایی صندوق افزوده خواهد شد و سرمایه‌گذاران در این نوع صندوق‌‌های با درآمد‌ ثابت‌ از رشد بیشتر ارزش دارایی‌هایشان (NAV) منتفع می‌شوند.