تامین مالی جمعی

نویسنده :گروه تحلیل
انتشار :1404/07/09
زمان مطالعه :30 دقیقه
دسته‌بندی :مفاهیم اقتصادی
تامین مالی جمعی

تامین مالی جمعی

مقدمه
تأمین مالی یکی از ارکان اصلی در توسعه و پایداری اقتصادی کشورها و سازمان‌ها به شمار می‌رود. بدون تأمین منابع مالی کافی، هیچ برنامه‌ای ، اعم از پروژه‌های اقتصادی، عمرانی یا حتی اجتماعی امکان اجرا ندارد. اهمیت تأمین مالی به حدی است که انتخاب روش صحیح انجام آن می‌تواند سرنوشت یک کسب‌وکار یا طرح ملی را دگرگون کند. تامین مالی یکی از مهم‌ترین جنبه‌های هر کسب‌وکار یا پروژه اقتصادی است و نقش بسزایی در موفقیت و پایداری آن‌ها ایفا می‌کند. تصور کنید که ایده‌ای نوآورانه در ذهن شما شکل گرفته؛ اما برای تحقق آن، به منابع مالی نیاز دارید.

تامین مالی چیست؟
تامین مالی به فرآیند تامین منابع مالی لازم برای انجام فعالیت‌ها، پروژه‌ها یا سرمایه‌گذاری‌ها گفته می‌شود. این منابع می‌توانند از طریق روش‌های داخلی مانند سود انباشته و پس‌انداز، یا از طریق منابع خارجی مثل انواع وام‌ها، سرمایه‌گذاری‌های ریسک‌پذیر و جذب سرمایه از بازار سرمایه تأمین شوند. هدف از تامین مالی، پشتیبانی از رشد و توسعه کسب‌و‌کارها و پروژه‌ها است و نقش اساسی در موفقیت مالی و اقتصادی هر سازمان ایفا می‌کند.

تاریخچه تامین مالی در جهان
پیشینه تأمین مالی به تمدن‌های باستانی بازمی‌گردد. در آن دوران، حاکمان برای تأمین هزینه‌های جنگ، توسعه امپراتوری یا اداره امور کشور به اخذ مالیات، ذخیره منابع، و گاه قرض‌گیری از نهادهای سنتی متوسل می‌شدند.با گذر زمان و شکل‌گیری بازارهای مالی، روش‌های تأمین مالی پیچیده‌تر و ساختاریافته‌تر شدند. بانکداری مدرن از قرن پانزدهم در ایتالیا آغاز شد و به مرور در اروپا و سپس آمریکا گسترش یافت. در قرن‌های هفدهم تا نوزدهم، دولت‌ها با انتشار اوراق قرضه، بخش عمده‌ای از نیازهای مالی خود را تأمین می‌کردند. در قرن بیستم، توسعه بازار سرمایه و ظهور نهادهای بین‌المللی همچون صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی، نقطه عطفی در نظام تأمین مالی جهانی به شمار می‌رود. در قرن بیست‌و‌یکم نیز فناوری‌های نوین همچون فین‌تک، تأمین مالی جمعی و رمزارزها، فضای مالی را متحول کرده‌اند. در سال ۱۹۹۷ یک گروه موسیقی در انگلیس برای برگزاری کنسرت خود نیاز به سرمایه داشتند. بنابراین، از هواداران خود درخواست کردند که در تامین مالی جهت برگزاری کنسرت مشارکت کنند. ۳ سال بعد اولین وبسایت تامین مالی با نام ArtistShare راه‌اندازی شد و پس از یک دهه این سایت تبدیل به یک سکوی مهم برای تامین مالی شرکت‌ها و هنرمندان شد. در حال حاضر، مشهورترین وبسایت‌های کراودفاندینگ در جهان عبارتند از:

  • GoFundMe
  • Kickstarter
  • Indiegogo

ارزش بازار کرادفاندینگ در سال ۲۰۲۳ به ۱/۴۱ میلیارد دلار در جهان رسیده و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۳۰ به عدد ۳/۶۲ میلیارد دلار برسد. ایالات متحده آمریکا با تعداد ۳۴۴ پلتفرم تامین مالی جمعی، بیشترین سهم از تامین مالی جمعی در جهان را داشته و پس از آن کشورهای حوزه اتحادیه اروپا در مجموع با داشتن ۲۴۲ پلتفرم تامین مالی جمعی، رتبه دوم را به خود اختصاص داده‌اند.

تاریخچه تامین مالی در ایران
در ایران، ساختارهای ابتدایی تأمین مالی را می‌توان در دوران هخامنشی و ساسانی ردیابی کرد؛ جایی که سیستم‌هایی برای دریافت خراج و مالیات وجود داشت. در دوران قاجار، با دریافت وام‌هایی از روسیه و انگلستان، تأمین مالی دولت‌ها بیشتر رنگ و بوی سیاسی به خود گرفت. با آغاز دوره پهلوی، تلاش‌هایی برای مدرن‌سازی نظام مالی صورت گرفت. تأسیس بانک ملی در سال ۱۳۰۷ و بانک مرکزی در سال ۱۳۳۹، از جمله اقدامات مهم این دوره بودند. پس از انقلاب اسلامی، با ملی شدن بانک‌ها، تمرکز اصلی تأمین مالی بر شبکه بانکی قرار گرفت. طی دو دهه گذشته، با گسترش بازار سرمایه، تشکیل بورس‌های جدید و توسعه فناوری‌های مالی، ایران نیز به سمت روش‌های متنوع‌تر و ساختارمندتر در تأمین مالی حرکت کرده است.

تاریخچه تامین مالی جمعی در ایران
سازمان بورس و اوراق بهادار ایران، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات و وزارت کار، تعاون و رفاه اجتماعی بر آن شدند که فرآیند تامین مالی جمعی بر پایه مشارکت را به صورت قانونی سیاست‌گذاری نمایند و سکوهای تامین مالی جمعی تحت نظر قانون را راه‌اندازی کنند. دستورالعمل تامین مالی جمعی در سال 97 توسط شورای عالی بورس تصویب و دستورالعمل اجرایی نحوه انتقال گواهی شراکت در سال 98 به تصویب هیئت مدیره سازمان بورس و اوراق بهادار رسید. در سال 1399 دو سکوی «کارن کراد» و «دونگی» نخستین طرح‌های تامین مالی جمعی تحت نظر فرابورس ایران را منتشر کردند. براساس آخرین بروزرسانی‌های سایت فرابورس ایران، تعداد 53 سکوی تامین مالی جمعی، دارای مجوز فعالیت از سازمان فرابورس ایران هستند و مسیری که این بازار از سال 99 به صورت رسمی شروع نمود با سیری صعودی ادامه داشته است و تا به امروز 1491 طرح تامین مالی جمعی از سوی سکوهای دارای مجوز از فرابورس ایران، تامین مالی شده است.

روش‌های تامین مالی داخلی
تامین مالی داخلی به معنای استفاده از منابع خود شرکت است. انواع روش‌های تأمین مالی داخلی شامل سود انباشته، اندوخته‌های قانونی و احتیاطی، فروش دارایی‌ها، عاملیت حساب‌های دریافتی و کارت‌های اعتباری و جاری شرکا هستند. این روش‌ها به منظور ادامه فعالیت‌های عملیاتی با حداقل هزینه سرمایه مورد استفاده قرار می‌گیرند. یکی از مزایای روش‌های تامین مالی داخلی این است که به شرکت‌ها اجازه می‌دهد تا بدون وابستگی به منابع خارجی، به رشد و توسعه خود ادامه دهند. مهم‌ترین روش‌های تامین مالی داخلی شامل موارد زیر می‌شوند:

  • تأمین مالی از طریق فروش دارایی‌های شرکت گاهی شرکت‌ها برای تأمین سرمایه مورد نیاز خود، اقدام به فروش دارایی‌های ثابت مانند ساختمان، زمین و تجهیزات می‌کنند. همچنین می‌توانند از طریق فروش بخشی از سرمایه‌گذاری‌های خود، مانند سهام یک شرکت دیگر که در آن سرمایه‌گذاری کرده‌اند، منابع مالی لازم را تأمین کنند.
  • تأمین مالی از طریق مؤسسان و شرکای تجاری گاهی اوقات، مؤسسان و شرکای تجاری شرکت، خود سرمایه مورد نیاز را تأمین می‌کنند. آن‌ها با ارائه این سرمایه، سهام جدید دریافت کرده و درصد مالکیت خود را افزایش می‌دهند. این روش‌ها به شرکت‌ها کمک می‌کند تا منابع مالی لازم را برای رشد و توسعه تأمین کنند و در عین حال به تقویت ساختار مالی و افزایش قدرت رقابتی آن‌ها کمک می‌کند.

روش‌های تامین مالی خارجی
تأمین مالی خارجی شامل جذب سرمایه‌گذاری از منابع بیرونی است. این روش‌ها ممکن است شامل وام‌های بانکی، جذب سرمایه‌گذاری‌های خطرپذیر یا حتی تأمین مالی از طریق بازار سرمایه باشد. تأمین مالی خارجی می‌تواند به شرکت‌ها در دستیابی به منابع بیشتری کمک کند، اما به تبع آن ممکن است وابستگی به منابع خارجی نیز افزایش یابد. تامین مالی از طریق تسهیلات بانکی و موسسات اعتباری یکی از روش‌های سریع و جذاب تأمین مالی، دریافت تسهیلات بانکی است. این تسهیلات به شرکت‌ها کمک می‌کند تا پروژه‌های خود را اجرا و مشکلات ساختاری را حل کنند. با این حال، استفاده از تسهیلات برای رفع مشکلات ساختاری معمولاً فقط در کوتاه‌مدت مؤثر است و ممکن است در بلندمدت عواقب منفی به همراه داشته باشد. زیرا دریافت تسهیلات می‌تواند منجر به افزایش بدهی‌ها و زیان‌های بزرگ‌تر شود. تامین مالی از طریق بازار سرمایه روش‌های مختلفی برای تامین مالی در بازار سرمایه وجود دارد که به دو روش کلی تامین مالی مبتنی بر بدهی و تامین مالی سرمایه‌ای تقسیم می‌شود

تامین مالی مبتنی بر بدهی
با توجه به مزایای پذیرش در بازار بورس، از جمله معافیت‌های مالیاتی و تسهیل نقل‌وانتقال مالکیت، شرکت‌ها تمایل زیادی به حضور در این بازار دارند. زمانی که شرکت‌ها به جای تأمین مالی از شرکای تجاری، تصمیم به استقراض می‌گیرند، اگر اعتبار و اندازه مناسبی داشته باشند، می‌توانند منابع مالی مورد نیاز خود را از طریق انتشار اوراق مشارکت، اوراق مرابحه و سایر ابزارهای مبتنی بر بدهی تامین کنند. با انتشار اوراق بدهی، سرمایه‌گذاران به عنوان وام‌دهندگان عمل می‌کنند و در ازای تأمین مالی، در سررسید مشخصی بهره و اصل سرمایه را دریافت می‌کنند. در صورت ورشکستگی، این وام‌دهندگان نسبت به سهامداران از حق مالکیت بیشتری در دارایی‌ها برخوردارند. شرکت‌ها برای تامین مالی خود از این طریق اقدام به انتشار اوراق زیر می‌کنند.

  • اوراق اجاره
  • اوراق مرابحه
  • اوراق استصناع
  • اوراق مشارکت
  • اوراق سلف

مزیت‌های بازار بدهی
دستیابی به نرخ سود واقعی نرخ تعیین‌شده در بازار بدهی بر اساس عرضه و تقاضا است. بنابراین، توسعه بازار بدهی به‌منظور تعیین یکی از اثرگذارترین معیارهای تصمیم‌گیری سیاست‌گذار پولی در کشورمان مغفول مانده است. موضوعی که برای عملیاتی شدن نیاز به عمق‌بخشی هرچه بیشتر این بازار دارد.

  • تنوع بخشی منابع تامین مالی به گفته کارشناسان، ایجاد بازار بدهی می‌تواند باعث تنوع بخشی منابع تامین مالی شده و ریسک عدم کارایی نهادهای واسطه را کاهش دهد.
  • تنوع در روش‌های تامین مالی معمولا این موضوع منجر به افزایش کارایی واسطه‌های مالی شده و کاهش هزینه‌های تامین مالی برای فعالان اقتصادی را به همراه دارد.
  • کاهش ریسک سرمایه‌گذاری تنوع ابزاری در بازار بدهی می‌تواند فرصت‌های متنوعی برای سرمایه‌گذاران فراهم کند؛ بنابراین افراد می‌توانند با متنوع‌سازی پرتفولیوی سرمایه‌گذاری، خود را از ریسک‌های احتمالی مصون سازند.
  • معایب تامین مالی بازار بدهی یکی از این معایب هزینه‌بر بودن این کار می‌باشد که باعث می‌شود شرکت‌ها سراغ این روش کمتر بیایند و یکی دیگر از معایب وقت‌گیر بودن آن می‌باشد.

تامین مالی سرمایه‌ای
عرضه اولیه سهام (IPO) عرضه اولیه سهام یکی از روش‌های تامین مالی از طریق بازار سرمایه است که به شرکت‌ها این امکان را می‌دهد تا سهام خود را به عموم مردم بفروشند. این روش می‌تواند به شرکت‌ها کمک کند تا سرمایه قابل توجهی را جذب کرده و رشد کنند.

ساز و کار تامین مالی جمعی چگونه است؟
تأمین مالی جمعی (Crowdfunding) تامین مالی جمعی یا کراد فاندینگ نوعی از جذب سرمایه توسط انواع شرکت‌ها است که طی آن کسب و کارها با جمع‌آوری سرمایه‌های خرد و کوچک از تعداد زیادی سرمایه‌گذار با هدف تکمیل طرح‌های توسعه‌ای خود اقدام به تامین مالی می‌کنند. در حقیقت، تامین مالی جمعی برای کسب و کارها و سرمایه‌گذاران یک معامله برد-برد است. زیرا، یک شرکت از طریق طرح تامین مالی جمعی سرمایه مورد نیاز جهت پیشبرد پروژه‌های خود را تامین کرده و سرمایه‌گذاران هم با مشارکت در تامین مالی سود قابل توجه و کم‌ریسکی را به دست می‌آورند. 
ساز و کار تامین مالی جمعی را می‌توان از دو زاویه بررسی کرد. در حقیقت، ذینفعان طرح‌های تامین مالی جمعی شرکت‌ها و سرمایه‌گذاران هستند. به صورت کلی، متقاضی (شرکت یا کسب و کار) برای تامین نیازهای مالی خود برای اجرای طرح‌های توسعه نیاز به سرمایه پیدا می‌کند و از طریق عامل (سکوهای تامین مالی جمعی) اقدام به تامین مالی کرده و سرمایه‌گذاران از طریق سکوی تامین مالی جمعی در طرح تامین مالی کسب و کار، شرکت می‌کنند. در کرادفاندینگ معمولا مدت‌ زمان طرح‌های تامین مالی ۱۲ ماهه بوده و متقاضی متعهد می‌شود که به صورت سه ماه یکبار سود ثابتی را به سرمایه‌گذار پرداخت کند. برای درک بهتر فرایند تامین مالی جمعی به مثال زیر توجه کنید:

شرکتی قصد دارد جهت تامین مواد اولیه برای ساخت یک محصول جدید، از خارج کشور مواد اولیه وارد کند اما با کمبود سرمایه مواجه است. در صورتی که شرکت قادر به تولید این محصول شود، می‌تواند فروش خود را افزایش داده و از طرفی نیاز مصرف کننده را هم برطرف کند. طبق برآوردها، شرکت به ۵۰ میلیارد تومان سرمایه نیاز داشته و روش‌های دیگر تامین مالی مانند وام گرفتن از بانک یا انتشار اوراق مرابحه از لحاظ زمان و هزینه به‌صرفه نیست. بنابراین، شرکت تصمیم می‌گیرد از طریق سکوهای تامین جمعی مالی تحت نظارت و مجوز شرکت فرابورس ایران، اقدام به تامین مالی جمعی کند. شرکت پیش‌بینی سود ۷۰ درصدی طرح و سود ۴4 درصدی برای سرمایه‌گذاران تخمین زده و مشخص می‌کند که در صورت مشارکت سرمایه‌گذاران در طرح، سود سالانه معادل ۴4 درصد به آن‌ها تعلق خواهد گرفت. تقسیم سود به صورت سه ماه یکبار انجام خواهد شد و مدت‌زمان طرح ۱۲ ماه است. به طور مثال اگر فردی با سرمایه ۱۰۰ میلیون تومان در این طرح مشارکت کند، هر سه ماه سودی معادل 11میلیون تومان (در سال 44میلیون تومان) دریافت می‌کند. پس از پایان طرح، اصل سرمایه به سرمایه‌گذاران بازگردانده خواهد شد.

انواع تامین مالی جمعی

روش‌های متنوعی برای جذب سرمایه توسط شرکت‌ها وجود دارد. به صورت کلی ۵ روش رایج در جهان برای تامین مالی جمعی وجود دارد که به معرفی آن‌ها خواهیم پرداخت:

1-تامین مالی مبتنی بر قرض یا وام: این نوع تامین مالی رایج‌ترین نوع تامین مالی بوده و به تامین مالی همتا به همتا یا P2P نیز شناخته می‌شود. در حقیقت، این نوع تامین مالی برای شرکت‌ها و استارتاپ‌هایی مناسب است که نمی‌خواهند اسیر چالش‌های وام گرفتن از بانک شوند و با استفاده از سکوهای تامین مالی سرمایه‌های خرد را جمع‌آوری کرده و اصل سرمایه مشارکت‌کنندگان در طرح را همراه با سود قطعی به آن‌ها باز می‌گرداند. لازم به ذکر است عمده تامین مالی جمعی در ایران بر اساس این مدل انجام می‌شود.

2-تامین مالی مبتنی بر واگذاری سهام: در تامین مالی جمعی مبتنی بر سهام به ازای مشارکت افراد در یک شرکت غیربورسی، درصدی از سهام پروژه کسب و کار یا طرح به سرمایه گذاران تعلق می‌گیرد که در ایران مرسوم نیست. در این تامین مالی، یک سهامدار مالکیت جزئی یک شرکت را دارد و در صورتی که شرکت خوب عمل کند، سود می‌برد. در برخی از مواقع حق رای در مجمع عمومی یا دریافت سود سهام و غیره نیز جایگزین آن می شود. سرمایه‌گذاری در اینگونه روش‌های تامین مالی به مراتب ریسک بیشتری دارد که البته احتمال بازدهی بالاتری نیز امکان‌پذیر است.

3-تامین مالی مبتنی بر حق امتیاز: این نوع از تامین مالی جمعی چندان شناخته‌شده و رایج نیست و در ایران مرسوم نیست. در این مدل، مشارکت‌کنندگان در طرح تامین مالی درصدی از درآمد محقق‌شده طرح را دریافت می‌کنند. این نوع از تامین مالی جمعی با سرعت زیادی در حال رواج پیدا کردن در پروژه‌های خلاقانه مرتبط با اقتصاد دیجیتال، آلبوم‌های موسیقی، آثار سینمایی و بازی‌های ویدیویی است. در حقیقت، تامین مالی مبتنی بر حق امتیاز یکی بازی برد-برد برای پروژه‌ها و مشارکت‌کنندگان است.

4-تامین مالی مبتنی بر اهدا: طرح هایی که جنبه خیرخواهانه و بشر دوستانه دارند در این دسته قرار می‌گیرند و بازپرداخت مالی به مشارکت کنندگان وجود ندارد. به عبارتی تأمین مالی جمعی مبتنی بر اهدا و کمک مالی روشی برای جذب سرمایه برای یک پروژه با تعداد زیادی مشارکت‌کننده صورت می‌گیرد. در مقابل، حامیان این تامین سرمایه ممکن است جوایز نمادینی دریافت کنند که با افزایش میزان کمک، اعتبار آن افزایش می‌یابد. با این حال، برای مبالغ کمتر، سرمایه‌گذار ممکن است مبلغی دریافت نکند. این نوع تامین مالی در ایران زیاد مرسوم نمی‌باشد.

5-تامین مالی مبتنی بر پاداش: در این نوع از تامین مالی جمعی که در ایران زیاد مرسوم نیست به مشارکت‌کنندگان در طرح پاداش داده می‌شود. برخی از استارت‌ آپ‌ها از این روش برای راه‌اندازی برخی از خدمات خود استفاده کرده و به مشارکت‌کنندگان در طرح حق استفاده از خدمات را برای مدت‌زمان مشخصی می‌دهند یا اعتبار و تخفیف‌های ویژه برای مشارکت‌کنندگان در نظر می‌گیرند. بیشتر کمپین‌های تامین مالی جمعی مبتنی بر پاداش توسط هنرمندان، موسیقی‌دانان و تهیه‌کنندگان فیلم انجام می‌شود. به عنوان مثال اهدای آلبوم موسیقی با امضای هنرمند به مشارکت کنندگان در طرح تامین مالی تهیه آلبوم موسیقی.

معیارهای انتخاب بهترین ابزار تامین مالی
انتخاب بهترین ابزار تامین مالی بستگی به شرایط داخلی شرکت و منبع تأمین مالی دارد و این انتخاب با در نظر گرفتن معیارهای مشخص امکان‌پذیر است. معیارهای انتخاب مناسب‌ترین روش تامین مالی به سه دسته تقسیم می‌شوند:

  • شرایط داخلی شرکت
  • معیارهای منبع تأمین مالی
  • عوامل کلان اقتصادی-سیاسی

عوامل اصلی تعیین‌کننده منبع تامین مالی مناسب برای هر شرکت عبارتند از:
ریسک: شرکت یا پروژه باید مصارف وجوه تأمین مالی را مشخص کند و با توجه به ریسک محل مصرف، منابع تامین مالی را انتخاب نماید.
بازده: هر منبع تأمین مالی به نوعی بازده یا سود خاصی را مطالبه می‌کند و شرکت باید میزان بازدهی که قادر به پرداخت آن است را در نظر بگیرد. نرخ بازده مورد انتظار به میزان ریسک پذیرفته شده بستگی دارد.
حجم سرمایه‌گذاری: مدیران مالی باید به میزان سرمایه یا منابع مورد نیاز توجه کرده و متناسب با آن، منبع تأمین مالی مناسب را انتخاب کنند.
افق تأمین مالی: هر منبع تأمین مالی دارای افق زمانی خاصی است که مدیران باید با توجه به محل مصرف وجوه، منبع تأمین مالی را انتخاب نمایند.
در دسترس بودن: میزان در دسترس بودن و قابلیت استفاده از روش و ابزار مالی نیز یکی دیگر از معیارهای مهم در انتخاب تأمین مالی است.

شرایط تامین مالی جمعی شرکت های سرمایه پذیر در ایران
اولین نکته‌ای را که باید برای متقاضیان تامین مالی جمعی در نظر گرفت شخصیت حقوقی آن‌هاست. در حقیقت، تنها اشخاص حقوقی مجاز به جذب سرمایه از طریق کرادفاندینگ هستند. همچنین، بر اساس موضوع ماده ۵ قانون مدیریت خدمات کشوری، بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری، نهادهای مالی دارای مجوز از سازمان بورس و اوراق بهادار، کلیه شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازارهای بورس و فرابورس مجاز به تامین مالی جمعی نبوده و از جمله این دستگاه‌های اجرایی را می‌توان کلیه وزارتخانه‌ها، موسسات دولتی، بانک‌ها و… در نظر گرفت.

متقاضیان کراد فاندینگ باید به صورت کلی شرایط زیر را دارا باشند:

  • متقاضی دارای شخصیت حقوقی باشد.
  • دعاوی دارای اثر با اهمیت علیه شرکت، مدیر عامل و اعضای هیئت مدیر وجود نداشته باشد.
  • ارائه گواهی عدم سوء پیشینه توسط اعضای حقیقی هیئت مدیره (گواهی عدم سوء پیشینه تنها تا ۱ ماه معتبر است).
  • طرح ارائه شده باید مولد باشد و محل اجرای آن در داخل کشور باشد.
  • متقاضی باید حداقل ۱۰ درصد از مبلغ مورد نیاز جهت تامین مالی را تامین کند.
  • متقاضی مجاز به تامین مالی یک طرح در چند سکوی مختلف نیست.

سقف سرمایه‌گذاری اشخاص حقیقی
حداکثر مقدار قابل تأمین از طریق هر تأمین کننده شخص حقیقی، حداکثر به میزان ۵ درصد از کل مبلغ هر طرح است.

مزایای تامین مالی جمعی
تامین مالی جمعی برای شرکت‌‌ها کوچک و بزرگ، استارت‌ آپ‌ها و سایر کسب و کارها می‌تواند امتیاز‌های زیادی داشته باشد. شاید فرایند ساده‌تر و سریع‌تر تامین مالی جمعی را بتوان مهم‌ترین مزیت آن در نظر گرفت، اما سایر مزایای کرادفاندینگ عبارتند از:

  • تسریع در فرایند تامین مالی
  • دسترسی پذیری
  • اثرگذاری اجتماعی
  • تسهیل ایجاد کسب و کارهای جدید
  • افزایش شهرت و اعتبار کارآفرین در نتیجه موفقیت پروژه
  • بازاریابی کم هزینه برای مدیران
  • بازدهی مناسب برای سرمایه‌گذاران

معایب یا ریسک‌های تامین مالی جمعی
با وجود قابلیت‌های ویژه‌ای که طرح‌های تامین مالی جمعی در اختیار کسب و کارها و سرمایه‌گذاران قرار می‌دهند، اما تامین مالی جمعی ریسک‌هایی دارد که باید آن‌ها را در نظر گرفت:

  • انتخاب طرح یکی از مهم‌ترین مواردی که باید در انتخاب آن دقت کرد طرح مورد نظر جهت سرمایه‌گذاری است. به طور مثال طرحی که هدف آن تامین هواپیمای مسافربری است به مراتب ریسک بالاتری نسبت به تامین مواد اولیه دارو دارد. 
  • نقدشوندگی با توجه به اینکه امکان نقل و انتقال گواهی شرکت در تامین مالی جمعی در بازار ثانویه وجود ندارد، بنابراین در صورتی که سرمایه‌گذار قصد داشته باشد مانند صندوق درآمد ثابت سرمایه خود را سریعا نقد کند این قابلیت امکان‌پذیر نیست و سرمایه باید تا پایان طرح در اختیار شرکت باقی بماند.
  • ریسک اعتباری یکی از ریسک‌های طرح تامین مالی جمعی اعتبار شرکت‌های متقاضی است. برخی از شرکت‌ها ممکن است منابع مالی مناسبی جهت رویارویی با ریسک‌های سیستماتیک و غیرسیستماتیک را نداشته باشند و همین امر می‌تواند سرمایه‌گذاران را در صورت وقوع مشکلات، با چالش مواجه کند.

نتیجه‌گیری
تأمین مالی تنها یک ابزار مالی نیست، بلکه عاملی استراتژیک در مسیر رشد، توسعه و بقا در محیط رقابتی امروزی است. چه برای یک استارتاپ کوچک، چه برای پروژه‌های کلان دولتی، انتخاب شیوه صحیح تأمین مالی می‌تواند مسیر حرکت را به کلی تغییر دهد.تامین مالی جمعی یک روش کم هزینه و کم ریسک جهت جذب سرمایه مورد نیاز شرکت‌ها بوده و برای سرمایه‌گذارانی هم که قصد دارند سودی بالاتر از بانک و صندوق‌های درآمد ثابت داشته باشند نیز مناسب است. اما، باید توجه داشت که در این نوع از سرمایه‌‌گذاری، اصل سرمایه باید تا زمان پایان طرح در اختیار شرکت‌ها قرار داشته باشد. بنابراین، بهتر است سرمایه‌گذاران با سرمایه‌های مازاد و کوچک خود در این طرح‌ها شرکت کنند.

اصطلاحات فرآیند تامین مالی جمعی:

  • سکو: پلتفرمی (سایت) برای تامین مالی توسط عامل ایجاد شده و تمامی اطلاعات و مراحل سرمایه‌گذاری در طرح‌ها از طریق سکو صورت می‌گیرد.
  • عامل: عامل یک نهاد مالی ثبت‌شده نزد سازمان بورس و اوراق بهادار مانند کارگزاری‌ها، شرکت‌های تامین سرمایه، مشاور سرمایه‌گذاری و… هستند که جهت تامین مالی شرکت‌های متقاضی اقدام می‌کنند.
  • متقاضی: شرکت (شخص حقوقی) که قصد دارد جهت رفع نیازهای مالی و پیشبرد اهداف خود تامین مالی انجام داده و سرمایه جذب کند.
  • طرح: طرح تامین مالی در واقع همان هدفی است که شرکت جهت تحقق آن به تامین مالی جمعی نیاز پیدا می‌کند. به طور مثال شرکت جهت خرید یک دستگاه نیاز به تامین مالی پیدا می‌کند و خرید دستگاه طرح تامین مالی اطلاق می‌شود.
  • تامین‌ کننده: تامین کننده به سرمایه‌گذار حقیقی یا حقوقی گفته می‌شود که در طرح‌های تامین مالی جمعی مشارکت می‌کنند.