تعریف استهلاک چیست؟
استهلاک به معنی کاهش ارزش دارایی است که حتی در صورت استفاده صحیح از آن به وجود می‌آید. دارایی‌ها به‌مرور زمان دچار فرسودگی و خرابی می‌شوند و از ارزش واقعی آن‌ها کاسته می‌شود.
استهلاک یک روش در حسابداری است که به وسیلهی آن، هزینه‌ی مربوط به دارایی شرکت در طول عمر مفید آن دارایی، محاسبه می‌شود. به عبارتی استهلاک، میزان استفاده از یک دارایی را در بازهای از زمان نمایش می‌دهد.
با محاسبه هزینه استهلاک، میزان استفاده یک شرکت از دارایی مورد نظر، مشخص می‌شود. شرکتی بابت خرید یک دارایی، پولی را می‌پردازد و با محاسبه عمر مفید دارایی، مشخص می‌شود این شرکت تا چه زمانی می‌تواند از آن دارایی استفاده کند. در این صورت قیمت خرید دارایی مورد نظر، با طی فرمول‌های خاص، بر سال‌های استفاده شده تقسیم می‌شود. در این مرحله برای شرکت مشخص می‌شود که سالانه چه هزینه‌ای برای داشتن آن دارایی پرداخت می‌کند.
دلایل استهلاک دارایی‌ها
- استفاده کارآمد شرکت از دارایی مورد نظر
- فرسوده و خراب شدن
- رشد تکنولوژی و تولید قطعات جدیدتر و با کیفیت‌تر
- محدودیت زمانی مانند تاریخ منقضی شدن
- نایاب شدن در صورت تغییر تقاضا
- حوادث
روش‌های محاسبه استهلاک دارایی‌ها:
- استهلاک نوع فعالیت و مصرف: در این روش، میزان استفاده از اموال مورد نظر، مورد بررسی قرار می‌گیرد. زمان در این بررسی اهمیتی ندارد و تنها میزان و ساعات استفاده مهم هستند.
- استهلاک تشدیدی: در این روش، استهلاک به وجود آمده، در سال‌های استفاده متفاوت خواهد بود. این روش بیشتر مربوط به دنیای تکنولوژی می‌شود که در سال‌های ابتدایی استهلاک بالایی خواهند داشت و در سال‌های بعدی، دچار استهلاک آرام‌تری می‌شوند.
- استهلاک خط مستقیم با هزینه ثابت: این روش بسیار ساده و محبوب است. به شکلی بسیار ساده استهلاک یک دارایی محاسبه می‌شود و به صورت یکسان در تمام طول عمر دارایی، استهلاک ثابتی را اختصاص می‌دهد. در این روش، مقدار قیمت فروش دارایی که شرکت پس از استفاده از آن به دست می‌آورد را از قیمت خرید کم می‌کنند. سپس عدد به دست آمده را بر تعداد سال‌های پیش‌بینی شده برای استفاده، تقسیم می‌کنند.
معایب روش‌های محاسبه استهلاک
هیچ‌کدام از روش‌های استهلاک، بدون نقص نخواهند بود؛ درهرصورت، تخمین آینده کاری بسیار دشوار و با تکیه بر احتمالات است. در روش‌های محاسبه استهلاک، پیش‌بینی عمر مفید تجهیزات به آسانی انجام نمی‌شود.
برآورد کردن عمر مفید، ارزش اسقاط و بهای تمام شده دارایی در روش‌های استهلاک، بر اساس یکسری پیش‌بینی اولیه بوده و به همان شکل باقی می‌ماند. پیشرفت تکنولوژی در عصر حاضر باعث شده است که تجهیزات با سرعت پیشرفت کنند و هر روز مدل‌های جدیدتر و با کیفیت‌تر وارد بازار شوند و محاسبه استهلاک تجهیزات یک شرکت با این وجود، سخت و دشوار خواهد بود
